„Sokoli fotoradar”
Ty, stary – a może to fotoradar jest?! W drewnianej obudowie?! A czemu nie? Ty głupi jesteś. Ta, a srebrną Octavię pamiętasz? Też ci się wydawała całkiem zwyczajna, dopóki jej nie wyprzedziłeś z paką osiemdziesiąt na liczniku. Tak, pamiętam: 500 zł i 10 punktów karnych… Panowie, spokojnie - to tylko budka lęgowa dla pustułki jest. Poza tym, po co komu radar na odcinku szosy, której pokonanie „dwójką” nawet przez Krzysia Hołowczyca określone musiałoby być mianem „jazdy brawurowej”. Więc, kiedy już dojedziemy szczęśliwie na wszystkich czterech kołach do miejscowości Kiełcze (gm. Szczaniec, POWIAT ŚWIEBODZIN - zarządca drogi) wykorzystajmy tą niepowtarzalną okazję (już nie długo ten ośmiuset metrowy odcinek będziemy chyba zmuszeni przemierzać pieszo) i spójrzmy przez moment na pierwszą po lewej stronie, dumnie górującą nad okolicą, kamienną budowlę. Prawie u szczytu skalnej ściany, na wysokości ok. 10 m., dojrzymy obiekt zainteresowania cytowanej powyżej dyskusji.
Drewniane, 40 cm szerokości, 35 cm głębokości, 35 cm wysokości, z przednią ścianką 12-15 cm, z naturalnym impregnatem i gumoleonem na daszku, zawieszone wysoko, to coś co wg Panów Luniaka i Rejta (1998), pustułki kochają najbardziej.
Wygląd
Pustułka Falco tinnunculus jest niewielkim sokołem, zbliżonym wielkością do gołębia. Ma smukłą sylwetkę, długi ogon oraz wąskie skrzydła. Samiec jest nieco mniejszy od samicy, różni się też od niej ubarwieniem.
Występowanie i liczebność
Pustułka jest ptakiem szeroko rozpowszechnionym w całej Europie, oprócz najdalej na północ wysuniętych krańców kontynentu. Najliczniej występuje w krajach zachodniej Europy, np. w Niemczech gniazduje 50-60 tysięcy par, w Wielkiej Brytanii około 52 tysięcy par, w Hiszpanii 25-30 tysięcy par. W Polsce gniazduje około 3 tysięcy par tych ptaków. W ostatnich dziesięcioleciach wyraźnie zmniejszyła się liczebność pustułek gniazdujących w otwartym krajobrazie rolniczym. Z kolei na terenie większych miast liczebność wydaje się być ustabilizowana. Lokalnie notuje się nawet wzrost liczebności głównie dzięki pomocy ze strony człowieka i zasiedlanie nowych miast we wschodniej i północnej Polsce.
Biologia
Zaraz po przylocie, który następuje w końcu marca lub na początku kwietnia, pustułki wybierają miejsce na odbycie lęgu. Same nie budują gniazda. W krajobrazie rolniczym zajmują stare gniazdo ptaka krukowatego (wrony, gawrona, sroki, kruka) lub myszołowa. W miastach wybierają różnego rodzaju załomy i wnęki wysokich budynków mieszkalnych i przemysłowych, kościołów i zamków. Zazwyczaj w trzeciej dekadzie kwietnia samica przystępuje do składania jaj. Zwykle jest ich od 4 do 6, choć zdarzają się również mniejsze lęgi z 3 jajami, lub większe z 7, a nawet 8 jajami. Wysiadywanie trwa od 27 do 30 dni. Po około miesiącu od wyklucia młode opuszczają gniazdo. Potem jeszcze przez okres około 3 tygodni przebywają w jego pobliżu.
Skąd pomysł na budkę?
W sezonie lęgowym 2008, jedna para pustułek zagnieździła się w miejscowości Kiełcze, wybierając stare i opuszczone przed laty gniazdo wrony siwej, umieszczone prawie na czubku bardzo wysokiej topoli. Ptaki wyprowadziły szczęśliwie 3 młode w połowie lipca, obwieszczając to na całą okolicę swym bardzo donośnym i charakterystycznym głosem. Ze względów bezpieczeństwa jednak, stare i kruche drzewo zostało wycięte. W kwietniu 2009 roku ptaki ponownie pojawiły się w rewirze lęgowym, jednakże z powodu zniszczenia dotychczasowego gniazda, zainteresowały się wysokim, kamiennym budynkiem przy wjeździe do wsi. Niestety szczeliny skalne w ścianach okazały się być za małe i sokoły odleciały w poszukiwaniu nowego miejsca na gniazdo. Wtedy też zrodziła się myśl, by pomóc i zachęcić te piękne, pożyteczne i niezwykle wdzięczne ptaki do powrotu nad nasz kiełczański, wiejski krajobraz, czego owocem było zawieszenie odpowiedniej budki lęgowej w końcu marca bieżącego roku. W tym miejscu chciałbym serdecznie podziękować wszystkim, którzy wzięli udział w akcji i nie odmówili pomocy, wznosząc się nawet ponad granicami podziału administracyjnego naszego regionu. Trzeba również zaznaczyć, że jest to najprawdopodobniej jedna z pierwszych, jeśli nie pierwsza tego typu akcja w Polsce, gdyż akcja wywieszania budek lęgowych dla pustułek skoncentrowana jest głównie w dużych (Poznań – „Salamandra”) oraz w mniejszych miastach np. w Ostrowie Wielkopolskim przez Południowowielkopolską Grupę Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, a nie w małych miejscowościach oraz wsiach.
Do wszystkich pustułek w okolicy: ogłaszamy konkurs. I Grand Prix w akrobacjach powietrznych na Starym Kontynencie. Nagroda główna: nowo wybudowana, obszerna willa pod klucz, usytuowana na półce skalnej z przepięknym widokiem na okolicę wraz z pakietem tysiąca i jednej myszy do wykorzystania przez sześć kolejnych miesięcy. Zgłoszenia przyjmujemy do połowy kwietnia. Pozdrawiam!
Więcej informacji znajdziecie Państwo na:
www.pwg.otop.org.pl www.bocian.org.pl
Mateusz Konrad Wójcik mateuszkonrad@gmail.com
|